YAŞAMAK GÜZEL

İzmir / 13.06.2005
Hüseyin  DURMUŞ
Emekli Edebiyat Öğretmeni
Şair Yazar
www.kafiye.net

TAKLİT, TAKLİT, TAKLİT

Taklit, taklit, taklit… Bütün yaşantımız boyunca nereye baksak karşımıza çıkar hep taklit. Doğduğumuz andan itibaren ölümümüze kadar sürdürdüğümüz yaşantımızın yüzde altmışını bulan bir yaşamın takliti.

Evet… Çocukluğumuzda başlar taklit. İlk önce sofrada, komşuda, giyimde taklite başlarız yaşantımızda. Ya annemizi, ya babamızı taklit ederiz günlük yaşantımızda. Yürüyüşlerimizi ise çok sevdiğimiz;  yüz ve mimiklerimizi ise bazen kızdıklarımızdan ya da sevdiğimiz kişilerden alırız. İlk taklit emrini ise annemizden alırız.

Çocuk yaşta iken annemiz:

–          “ Hadi yavrum, bir çirkin ol bakayım.”  , der, ya da :

–          “ Baban nasıl kızıyor, bir göster.”  der.

Böylece taklit yaşantımız başlamış ve taklitin ilk taksitini bir taklit gösterimi yaparak yaşantımıza sokuveririz taklitin. Daha sonra çocukluk yıllarımız onun bunun, komşu, akraba taklitlerini öğrenmekle geçer. Derken ergenlik dönemi başlar ve bunun da başlangıcı yine taklitten olur.

Çevremizin vermiş olduğu bir takım anlatımlarla hemen kendi benliğimiz dışında davranış ve hareketlere girerek taklitli bir yaşama başlarız. Kızlar giyimlerinde annelerini, erkekler daha çok babalarını taklite başlar. Kızlar; giyim, saç taramada, konuşmada, bakışta hep taklite gider. Yapmış olduğu taklitli hareketlerle; kendini karşısındaki kişilere cici gösterir ve ya insanlardan intikam almak için en acı taklitlerle yaşamlarını sürdürürler. Erkekler de yine aynı davranışların karşı silahı olarak intikamlarını en acı bir şekilde ve ya beyaz sayfaların lekesiz bir biçimini taklit ederek hayallerin prensi olarak genç kızların, insanların  karşısına  yine taklitlerle çıkarlar. Yaşamımız neredeyse taklitle geçer.

Arkadaşlar, komşular arasında her zaman:

– “Ayşe’nin kıyafetini gördün mü ? Ne kadar da güzel değil mi?” veya “ Aman o da kıyafet mi  canım. O kadar çok banel, kıytırıktı.” derler. Böylece bu sözleri söylerken bile istemeyerek de olsa bir taklit girişiminde bulunurlar.

Okul yaşamından başlayan davranış öğrenme taklitleri, hayat yaşamı ve gerçek hayatta  uygulanması gereken doğru davranışları bile öğrenemeden, taratmadan, araştırmadan  sırf güzel görünmek taklit ederek devam eder.

Siyasetçiler kendilerinden önceki siyasilerin davranışlarını, devleti yönetenler de kendisinden önceki ; abi, abla, dayı dediklerinin  tavsiye ve anlatımlarına göre taklit ederek yürütürler.Bunu yaparken de:

-“Devleti yönetmek, devleti yönetirken daima teamüller göz önünde bulundurulur. Devleti yönetmenin birtakım gelenekleri vardır. Hatta bazı gerçekler bile devletin teamüllerinden ileri gidemez.” Diyerek,  taklit  yönetiminin devamıyla taklitçi bir idare ile karşılaşırız yaşamımızda.

Taklit, taklit, taklit…. En güzel takliti orta oyuncuları, Karagöz ile Hacivat, Direkler arası sanatçıları, tiyatro oyuncuları ve aktörler yapmaktadır. Yaşamlarının çoğunda başkalarının yaşam tarzını taklit ederek geçirirler ve bu onların yaşamının parçası olduğundan kendi yaşamlarıymış gibi o hayatı yaşadıkları da olmuştur.

İnsanoğlu taklitten ne zaman kurtulur bilemem. Ancak; eğitimin, yaşamın, hatta savaşın bile bir taklit olduğu şu dünyada gerçek yaşamımızı yaşamak, göstermek, öğretmek ve açıklamak için taklit etmeyi ne zaman bırakacağız? Kendi benliğimizi ;  öz verimizi , insan olma özelliğimizi taklit etmekten ne zaman  kurtaracağız? İnsanca yaşam onurumuzu taklit illetinden ne zaman ayıracağız gerçek yaşantımızı?

Taklit, taklit, taklit… Tüm insanların yaşamını kapsayan taklitli bir anlatımın taklitli içeriğinden ,  taklitin kurtuluşu ile gerçek yaşamın yaşandığı taklitli ifadelerin bırakılıp anlatıldığı yaşamdan ne zaman  taklit belasından kurtaracağız?

Şu yalan dünya dediğimiz yaşamda bir yirmi dört saati taklit etmeden geçirmek için bir kampanya başlatmayı düşünmedim değil hani? Ama bu kampanyayı başlatmak için hangi takliti yapmadan başarabiliriz düşüncesi de beni düşünceye saldı.

-“ Işıkları yakıp söndürelim” desem ,

-“ Daha bunu geçen gün bazı siyasilerin yaşamına yönelik onları protesto amacıyla yapalım.”  denildi, aynı zamanda da uygulandı. Bu olamaz, sakıncalı olabilir. Çünkü biraz siyaset te kokuyor.    Derken:

-“Çiçek dağıtalım.” ya da  “ bir gün boyunca hiç konuşmadan duralım.”  desem, bunlarda kullanıldı. Öyle bir davranış bulmalıyım ki; içinde hiçbir siyasi düşünce, etik yaklaşım olmasın. Bu hareket aynı zamanda bu güne kadar uygulanmamış bir taklitin yeniden tekrarı olarak karşımıza bir taklit olarak çıkmasın, ne dersiniz?  Nasıl bir davranış yapalım ki, bu yirmi dört saat içerisinde taklitli bir davranış, taklitli yaşam bulunmasın? Acaba insanoğlu bunu başarabilir mi?

-“Sonunda taklitli bir yaşamın, bir yirmi dört saatin içerisinde bile yaşanmaması bile mümkün değil, yaşantımızdan takliti atmak, yok etmek felsefesini yaşantımızdan atarak taklitten kurtulmanın  mümkün olmadığına inanıyorum.”  düşüncesi  beni  gerçekten çok ürküttü.

Evet… Ey insanoğlu ; bir gün için taklitli bir yaşamı bırakarak, taklitli bir taksit yaşantısından  ayrı yeni ve gerçek bir yaşamın  taklitle kirlenmesinden kendimizi kurtarmak için ; taklitten uzak bir yaşamı yaşamak amacıyla taklit yapmayı  bırakalım mı? Ne dersiniz? Haydi; taklitin olmadığı, taklitin gündemden düştüğü gerçek yaşama el ele gidelim.

Evet… El ele… Haydi! Taklitten  uzak bir yaşam için kol kola yola çıkalım.

Hüseyin DURMUŞ
Emekli Edebiyat Öğretmeni
Şair Yazar
www.kfiye.net

DÖNDÜR BİZİ

Kul yönünü şaşırınca
Öfke sabrı taşırınca
Yeter diye haykırınca
Döndür bizi Döndür bizi
Doğru Yola döndür bizi

NAZIN CİLVEN

Usandım ey sevgili nazın cilven bitmiyor
Ağlayıp sızlamaktan yaşım kemale erdi
Gece gündüz dil döktüm nasihat kâr etmiyor
Bunca meşakkat varken sardın sırtıma derdi.

MAVİ GÖZLÜ DEV

Cepleri doldurmuş, hep uyanıklar.
Dertlerim gönlümde, sıralandı dost.
Biz, bayraklar çektik, özgür ufuklar.
Masmavi , o gözler, aralandı dost..

Kıskançlık…

Üzerine onlarca tanım yapılabilecek, onca örnek sunulabilecek bir kavram, herkesin az çok yaşadığı/taşıdığı bir his. Kıskançlık hayatımızdaki tüm ikili ilişkilerde olabildiği gibi evlilikte de karşımıza çıkan ve dozu tutturulamadığı vakit problem yaşamamıza neden olabilecek bir duygu. “Seven kıskanır” düsturunu dilimize pelesenk eden bir toplum olsak da sevenin ne kadar kıskanması gerektiği hususunda dikkatli davranmamız gerekiyor.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan’ın söylediği gibi yerinde kıskançlık bir tutkal görevi görüp eşleri birbirine bağlar, ilişkiyi diri tutar. Ancak yerinde olmayan, abartılı kıskançlıklar evliliğin günden güne içini oyarak yıkılmasına neden olur. Kıskanılmak çoğu insanın hoşuna gider, fakat hayatı olumsuz etkileyecek, hastalık boyutundaki kıskançlıklar tarafları mutsuz eder ve zamanla eşleri de tüketir, evlilikleri de.

Shakespeare’in tiyatro oyununda Othello’dan ilhamla “Othello Sendromu” olarak adlandırılan patolojik kıskançlık hastalığı, ABD’de yapılan bir araştırmaya göre evliliklerin %50’sinde sorunlara ve eşlerin mutsuz olmasına, %10’unda ise kıskançlık krizlerinin şiddete sebep olmasına yol açıyor. Bu yüzden kıskançlığa neden olan durumları iyi ölçüp tartıp kontrollü davranmak gerekir.

Shakespeare bundan yaklaşık olarak 500 yıl önce ünlü oyunu Othello’ da kıskançlığın varabileceği ürkütücü boyutları insanlara göstermek istemişti.

Kıskançlık kavramından önce genelde karıştırılan veya birbirinin yerine kullanılan “haset duygusu ”nu açıklamakta fayda vardır. Haset; insanın sahip olmadığı bir şeyden dolayı bunları sahip olan kişiye karşı hissettiği çekememezlik duygusudur. Yani tanımdan da anlaşılacağı üzere haset duygusu tamamen maddeye dönük olmakla birlikte, kıskançlık ise birey odaklıdır.

Kıskançlığın çok çeşitli tanımları olmakla birlikte en kapsamlı, genel kabul gören tanımı; kendisine ilgi duyulan kişinin, bu ilgiye cevap vermemesi ve dahası, başkaları ile ilgi kurmasından (kurduğunu düşünmesi veya zannetmesi de denebilir- yani esprili bir dille söylemek gerekirse “yanlış alarm” durumlarından- ) doğan kırgınlık olarak ifade edilir. Kıskançlık duygusu genelde yalnız yaşanmaz, partneri bazen öfke, bazen nefret, bazen de değersizlik hissi olabilir.

Yerinde ve ölçülü kıskançlıklar aşkı kuvvetlendirir…
Olumlu bulunan kıskançlıkların kökenine inildiğinde evliliğin temeli sayılabilecek duyguların bir uzantısı olduğu görülür; sahiplenme duygusu, sevgi ve aşk gibi… Eşler mahremini, kendisine ait olanı dış dünyadan korumak amacıyla kıskançlıklar yaşayabilir, dolayısıyla koruyucu tutum ve davranışlarda bulunabilirler. Bu durum her ne kadar bazen kısıtlamalara neden olsa da eşler kıskanılmayı sahiplenmenin bir göstergesi olarak gördükleri için hallerinden hoşnut olurlar.

Kimi zaman kıskançlık iltifat yerini alır kıskanılan eşin zihninde. Çünkü kıskançlığın temeli “seni seviyorum ”dur. Bu kıskançlıklar ilişkiye zarar vermez hatta eşler arasındaki bağları kuvvetlendirir. Beylerden, hanımlardan ara sıra duyarız “Eşim beni kıskanmasaydı beni sevmediğini düşünebilirdim” diye.

Kıskanmak sevginin alametidir ve olması gereken bir durumdur. M. Saki Erol, “Aile Saadeti” kitabında evlilikte kıskançlıkların harama giden yolu tıkamasından şöyle bahsediyor: “Kıskançlık yerinde, gereğinde ve ayarında olursa tehlikelere karşı emniyet olur. Ancak sebepsiz, gereksiz, delilsiz ve boş vesveseden kaynaklanan kıskançlık ise ‘afet’ olur. Erkeği kadından, kadını erkeğinden soğutur, yuvanın tadını bozar. Buna dikkat etmelidir.”

Hastalık derecesindeki kıskançlıklar evliliği kemirir…
Kıskançlık, bazı çiftlerin mutsuzluğunun birincil nedeni, biten evliliklerin bazen de en bariz sebebi olabilmektedir.
Peki nedir bu kıskançlığın nedeni? Nedir evlilikleri ya da beraberlikleri bu kadar etkileyen ve hayatı yaşanmaz kılan, çiftlerin huzurunu kaçıran şey?

İlginin azalması, kopması belki de tamamen ortadan kalkması hali. Bu durum ilişkilerde ilk zamanlarda normal ve anlayışla karşılanabilir. Hatta bazen eşler bu kıskançlıktan bile içten içe büyük keyif alabilirler. Bazı durumlarda sevginin ve bağlılığın bir nişanesi olarak da yorumlanabilir. Kıskançlık bir noktaya kadar hoş görülebilir belki. Fakat her şeyin fazlasının zarar olduğu mantığından hareket edersek eğer, kıskançlığında aşırısı her zaman sağlıksızdır. Yalnız burada vurgulanmak istenen husus ise ortada hiçbir neden yokken, eşlerden birinin özgüveninin yetersiz olmasından kaynaklanan kıskançlık halidir. Bu durum ise eşler arasında müthiş bir gerilim ve huzursuzluk yaratır. Bu şekildeki evliliklerin yürümesi ise o kadar zordur ki…

Bu olaya neden olan eşlerden birinin geçmiş yaşantısında-evlilik öncesi-güvensizlik doğuran, şüphe yaratacak hareket ve davranışlarıdır. Zamanında halledilememiş, konuşularak çözülemeyip üstü kapatılmış olaylar, belirli dönmelerde kendini gösterip ilişkiye darbeler indirebilir.

En kötüsü ve en dayanılmazı ise, ortada hiçbir neden yokken, geçmişte de güvensizlik yaratan bir olay yaşanmamışken, yaşanılan gereksiz kıskançlık halidir. Bu gereksiz kıskançlık hali iki tarafında hayatını zindana çevirir. Başkalarıyla beraber oluyor”, “eskisi gibi ilgilenmiyor”, “ilişkimizde bir soğuma hissediyorum ” ya da “ilk günlerdeki gibi değil hiçbir şey” tarzı düşünceler beyni sürekli kemirip durur. Eğer gerçekten böyle bir algılama, objektif verilere dayanmıyorsa, mantık bulunamıyorsa paranoyalar),açıklamalar karşı tarafı tatmin edemiyorsa ortada büyük bir sorun var demektir. Bu ruhsal yapıya sahip eşi ikna etmek ve böyle bir algılamanın yanlışlığını izah etme sabrını göstermek gerekmektedir.

Bu bireylerin ruhsal yapısı incelendiğinde “kaybetme korkusu” nun ne kadar baskın olduğu görülür. Fakat bu kaybetme korkusu çoğu insanın yaşadığı, normal kabul edilen kaybetme korkusundan biraz farklılık gösterir. Çocuğu hasta olan bir annenin korkması normal bir durumken, onun öleceğini düşünerek telaşa kapılması, uykusunun kaçması, yemeden içmeden kesilmesi ise anormal veya abartılı bir durumdur. Böyle insanlar ise kaybetme korkusunu yukarıda verilen örnekteki gibi abartılı yaşarlar.

İkinci bir nedeni de-ki bana göre en temel nedeni budur- tabanında yetersizlik veya eksiklik duygusunun yer aldığı özgüven sorunudur. Bireyin kendini beğenmemesi (özbeğeni eksikliği), güzel/yakışıklı olduğunu düşünmemesi veya kendini değerli addetmemesi bu durumu daha da çok tetikler. Evliliğe fayda yerine zarar veren kıskançlıklar; özgüven eksikliğinden, muhataba tutku derecesinde bağlanmaktan, karşıdakini kaybetme korkusundan kaynaklanır. Uzmanlar bu kıskançlıkları hastalık olarak kabul ediyor ve tedavi edilmesi gerektiği konusunda uyarıyor. Bu kıskançlıklar ilişkiye zarar vererek eşlerin birbirlerinden soğumasına, evliliklerin huzursuz ve kavgalı ortamlarda sürdürülmesine ve zaman zaman şiddet uygulanmasına neden olur. Çoğu zaman kuşkulardan ve kurgulardan ibarettir.

Böyle bir kıskançlığı yaşayan eş kendinde sınır tanımaz; şüpheci ve kalp kırıcıdır. Dışarıda eşini bir çember içine alarak herkesten korumaya çalışır. Kendinin olmadığı yerde eşinin olmaması gerektiğini düşünerek eşini engellemeye çalışır. Eşinin gittiği yerlere, konuştuğu insanlara karşı aşırı titiz ve dikkatlidir. Bu kıskançlıkların yaşandığı evlilikler zamanla kısıtlamalardan ibaret bir hal almaya başlar. İlişkide “Oraya gitme! Ne gerek var orada gezmeye?” “Sen arkadaşlarına gitme,” “Neden bu kadar geç kaldın?” “Kimle konuşuyordun?” “Neredesin?”gibi sözler can sıkıcı boyuta ulaşmıştır ve eşler yavaş yavaş tükenmeye başlamıştır.
Böyle durumlar mahalle baskısını baskın olduğun göstergesidir. İyi olmak istiyorsanız mahalleden uzak duracaksınız…

Yada uzak kaldığınız halde sorunun ateşi sönmediyse ve bu kıskançlık hali eşler arasında dayanılmaz bir hal alıyorsa, evlilik bağını zedelemeye başladıysa acilen bir uzmanın yardımına ihtiyaç var demektir. Yalnız unutulmamalıdır ki ruhsal sıkıntıları yenmenin ilk şartı ferdin bu sorununun varlığını kabul edip, tedaviye onay vermesinden geçer.

Bu durumda;
Kıskanan eş ne yapmalı?
Öncelikle kişi yaşadığı şiddetli kıskançlık duygusunu ve bu duygunun yoğunluğuyla yaşadığı/yaşattığı sıkıntıları kabul etmeli.
Kıskanan eş, neden böyle hissettiği konusunda kendini ölçüp tartmalı. “Gerçekten kıskanacak somut bir durum var mı?” diye iyi düşünmeli. Eğer kıskançlığı kuruntudan ibaretse duygularını kontrol altına almalı. Baskıcı ve zorlayıcı tavırlar eşi yıpratmaktan başka hiçbir işe yaramaz. Sadakati perçinlemenin tek yolu sevgi ve saygıdır. Bu durumda kıskanan, öfkeli tavırlarından vazgeçip eşine sevgi ile yaklaşmalı. Kişi gereksiz kıskançlıklarını kontrol altına alamıyorsa, hem kendi hem eşi hem de evliliği zarar görmeye başlamışsa uzmanlardan yardım almalı.

Ve kıskanılan eş ne yapmalı?
Aşırı kıskançlıklar karşısında huzuru bozulan eşe ilk olarak “sabırlı olması” tavsiye edilir. Aşırı kıskançlıkları karşısında sabırlı davranarak eşinin bu durumdan kurtulabilmesi için ona yardımcı olmalıdır. Kıskanılan eş, çıkan kıskançlık tartışmalarında sabırlı olmayıp tepkisini kontrolsüzce gösterirse tartışmaların daha da büyümesine neden olur. Kıskanılan eş kendisine yöneltilen sorulara net ve emin biçimde cevap vermelidir. Eşini sevdiğini her daim belli etmelidir. Eşinin sakin bir anında aşırı kıskançlıkların kendisini rahatsız ettiğini ve yaşadığı olumsuzlukları eşine anlatmalıdır. Gerekiyorsa eşinin uzmandan destek alması konusunda ona telkinde bulunmalıdır…

Tüm bunları yapıyor ve hala sorun devam ediyorsa bırakın yakasını gitsin ve bitsin, iç huzura kavuşun. Ananız sizi bir daha doğurmayacak-)))

Ömer Sabri KURŞUN
www.kafiye.net

YILDIZ BAKIŞLIM

Tepeden tırnağa
Eşsizdin gözümde
Gözlerin yıldız
Yüzün ay parçası ,gecemde
Sevginle güneşi getirdin günüme
Mevsimlerden yaz’ı
Hatıralarımda kalışın
Şiirlerimde saklım
Yıldız bakışlım
Canımın içi deyişin
Zikredip gelişin
Hafızamda kalışın
Sevdiğim en güzel şarkıyı
Kulağıma fısıldayışın
Mehtapa bakıp
Dizimde yatışın
Gönlümde saklım
Kalbimde vahasın
Alıp da gitme başını
Ne olur dur gitme
Allah aşkına
Gidersen bu kalp durur
Kalbimin nakşında
Gitme yıldız bakışlım

Birgü Sevil Tekinay
www.kafiye.net

Karışık bir yazı, sen de varsın içinde…

Sermayemiz Sevgimiz…

DÜNYADA – DÜNYADA

NAZIMI ÇEKEN OLAYDI…
SİNEME ÇÖKEN OLAYDI,
ÖMRÜNDEN GEÇEN OLAYDI
BENE DÜNYADA-DÜNYADA .