HƏSƏN QAYİB

Özbək şairi


O qəribə vaxtlar


Hanı o reyhanlar, namazgülülər,

Arxlar boyu bitən yarpız, sünbüllər?

Anam çöhrəsindən rəng alan güllər.

Atam cürətindən can alan illər.

O qəribə vaxtlar, qəribə anlar,

Haraya getdilər, hardadır onlar?



Həyət kənarında heyva ağacı,

Quruyub, mənimtək yoxmu əlacı?

Hanı ağ çiçəyə bürünən badam?

Hanı uşaqlığım, əzizəm, şadam?

O qəribə vaxtlar, qəribə anlar,

Haraya getdilər, hardadır onlar?



Hanı bacılarım, güldən də incə?

Şux, şaqraq səsləri dönə sevincə.

Hanı anam, isti çörəklər yapa,

Atamı gözləyə, süfrəni aça

O qəribə vaxtlar, qəribə anlar,

Haraya getdilər, hardadır onlar?



Hanı ev yanında bitən lalələr?

Qaranquş eyvanda yuvasın tikər.

Bir qızın eşqiylə hanı boy atmaq,

Sütuna söykənib xəyala dalmaq?

O qəribə vaxtlar, qəribə anlar,

Haraya getdilər, hardadır onlar?



Palçıq divarlarım əzilib getdi,

Uca çinarlarım kəsilib getdi.

Məni cücə kimi böyüdənlərim –

Atam da, anam da məni tərk etdi.

O qəribə vaxtlar, qəribə anlar,

Haraya getdilər, hardadır onlar?


УЛ АЖИБ ДАВРОНЛАР



Райҳону жамбиллар, намозшомгуллар,

Ариқ бўйидаги ялпиз, сумбуллар,

Онам чиройидан ранг олган гуллар,

Отам журъатидан жон олган йиллар,

Ул ажиб давронлар, ул ажиб дамлар,

Қайларда қолдилар, қайга кетдилар?!



Ҳовли четидаги беҳи дарахти

Қуриб қолганми ё мендек карахтми?

Қани оппоқ гулга бурканган бодом?

Қани болалигим эрка ва шодон?

Ул ажиб давронлар, ул ажиб дамлар

Қайларда қолдилар, қайга кетдилар?



Қани опаларим – гулдан-да нозик?

Чиннидек жарангдор шўх, шаън овози?

Қани онажоним – иссиқ нон ёпиб

Отамни кутгани дастурхон ёзиб?!

Ул ажиб давронлар, ул ажиб дамлар

Қайларда қолдилар, қайга кетдилар?



Қани уй томида қизғалдоқ унган?

Шифтида қалдирғоч мудом ин қурган.

Қани ўсмирлигим? Бир қиз ишқида

Супага ағанаб хаёллар сурган?

Ул ажиб давронлар, ул ажиб дамлар

Қайларда қолдилар, қайга кетдилар?



Пахса деворларим бузилиб кетди,

Баланд чинорларим кесилиб кетди.

Жўжабирдай жонни ўстирган мунис

Ота-онам менинг дунёдан ўтди.

Ул ажиб давронлар, ул ажиб дамлар

Қайларда қолдилар, қайга кетдилар?!


Çox yaxşı bir insandan, dostdan, şairdən – HƏSƏN QAYİBdən yaxşılıq haqqında özbək dilində yaxşı bir şeirin tərcüməsi…


Yaxşılıq


Cahana gəlmisən bir qonaq olub,

Belədir iqbalın, belədir bəxtin.

Səndən razılıqla el könlü dolub,

Əslində bu sənin ən uca taxtın.


Hamı ətrafında olsa pərvanə,

“Allaha min şükür”, – dilin deyimi.

İlləri düşünsən, sanki əfsanə,

Bu qədər tez ötmüş, axar su kimi.


Dərdi olan səndən təsəlli tapa,

Xoş, məmnun yaşaya, həyata qona.

Adın eşidəndə “Bəli!” söyləyə,

Olmuşsa bir kimsə çiyindaş ona.


Vaxtın sürətini rahatlıq alar,

Ömürsə atını çapıb yorular.

Əsl insanlardan yaxşılıq qalar,

Qayibdən yaxşılıq şeiri olar.


ЯХШИЛИК


Жаҳонга келдингми сен меҳмон бўлиб,

Ўшадир иқболинг, ўшадир бахтинг.

Рози бўлса сендан эл кўнгли тўлиб,

Аслида, шу эрур энг баланд тахтинг.


Барча атрофингда бўлса парвона-

«Оллоҳга минг шукр», – пичирлар лабинг.

Йилларни ўйласанг мисли афсона,

Шу қадар тез ўтмиш оқар сув каби.


Аҳли дардлар сендан таскин топсалар,

Мамнун яшасалар ҳаётга қониб.

Исминг эшитганда «Балли» десалар,

Елкадош бўлсалар чорлаган онинг.


Вақтнинг шиддатини эзгулик енгар,

Гарчи умр оти чопишдан толгай.

Асл инсонлардан яхшилик қолур,

Ғойибдан яхшилик бӯлиб шеър қолгай.


Əziz dostum HƏSƏN QAYİBDƏN gözəl bir şeirin tərcüməsi…

Qənaət guşəsi


Bizlər bu dünyada qonağıq axı,

Əmanət verilib bizə can, bədən.

Nəfsin tələsinə düşmədən əsir,

Qənaət guşəsin eyləyək vətən.


Hara yüyürürük, hara çapırıq,

Axı könüldədir Allah vüsalı.

Bir ürək şad etsək, savab tapırıq,

Kəbəni ziyarət etmək – misalı.



ҚАНОАТ ГЎШАСИ


Бизлар бу дунёда меҳмонмиз, ахир,

Омонат берилган бизга жону тан.

Нафснинг тузоғига бўлмасдан асир,

Қаноат гўшасин айлайлик ватан.


Қайга югурамиз, қайга чопамиз,

Ахир, кўнгилдадир Оллоҳ висоли.

Бир дилни шод қилсак, савоб топамиз,

Байтуллоҳни тавоф қилган мисоли.


HƏSƏNBƏYDƏN bir bəndlik şeir özbək dilindən tərcüməmdə


***

Bu kənddə sadiq bir sirdaşım,

Köhnə çinar, fikirdə yalqız.

Yuxularına girər yəqin,

Məni atıb gedən həmən qız.

Azərbaycan dilinə çevirən; Şahməmməd dağlaroğlu


***

Бу қишлоқда содиқ сирдошим

Кўҳна Чинор ўй сурар ҳануз.

Тушларига кирар эҳтимол

Мени ташлаб кетган ўшал қиз!

Özbəkistanlı şair dostum, gözəl insan HƏSƏN QAYİBdən yeni tərcümə…



PAYIZ MƏNZƏRƏLƏRİ


1

Xəstə ürəyimə tük belə sığmaz.

Bilmirəm ha yandan bu külək əsdi.

Eh, dostum, biləsəydin torpağa deyil,

Mənim həyatıma ildırım qəsdi.


Bağlarda pöhrələr, ağaclar qəmli,

Xəzəllər uçmaqda əzgin və yarım.

Yox, xəzan deyildir o sarı rəngli,

Mənim həsrətlərdən saralan bağrım.


Firuzə göylərdə bulud dağları.

Hardan gəldi deyib, heç olma heyran.

Onlar bulud deyil mənim ahlarım,

Səmada ilğımtək gəzir sərgərdan.



КУЗ МАНЗАРАЛАРИ

1

Хаста юрагимга ҳатто қил сиғмас,

Билмам қай томондан бу шамол елди.

Оҳ дўстим, билсанг гар заминга эмас,

Менинг ҳаётимга тийрамоҳ келди.


Боғларда шовуллар дарахтлар мунглиғ,

Хазонлар учмоқда мажруҳ ва ярим.

Йўқ, хазонлар эмас у сариқ рангли,

Менинг соғинчлардан сарғайган бағрим.


Феруза осмонда булут доғлари,

Қайдан келди дея бўлмагин ҳайрон.

Улар булут эмас менинг оҳларим –

Самода саробдай кезар саргардон.



Şair dostum HƏSƏN QAYİBin “Payız mənzərələri” silsiləsindən 2-ci şeirin tərcüməsi…


2

Payızda ağaclar həm fikirə gedər,

Xəyallara cumar, şair oxşarı.

Güya uğuruna sürgün üz verib,

Ya da atıb gedib srvdiyi yarı.


Quşlar seyrəkləşib, baxsan duyulur,

Gələn səslərindən yayılmır şadlıq.

Yer üzündə qəmgin səslər çıxarır,

Tökülən xəzəllər – tam narahatlıq.


Uçuşdah yorulan durnalar kimi,

Buludlar göstərər sakitcə baxış.

Ağaclar şairtək fikirə gedər,

Ruhunda canlanar böyük oyanış.


2

Кузда дарахтлар ҳам оғир ўй сурар,

Хаёлларга чўмар шоирга ўхшаб.

Гўё омад бадар кетган юз буриб,

Ёки севган ёри кетгандек ташлаб.


Қушлар сийраклашиб қолган туюлар,

Сайроқ қўшиқлари янграмас шодон.

Замин узра ғамгин наволар куйлаб,

Хазонлар тўкилар мисоли армон.


Учишдан ҳориган оққушлар мисол

Булутлар самодан боқишар хомуш.

Дарахтлар шоирга ўхшаб ўй сурар,

Руҳида кечгандек буюк уйғониш.



Dəyərli dostum HƏSƏNBƏY QAYİBDƏN 3 dördlüyün tərcüməsi…


***

Arzuların yarpaqdan da çox – dağdır,

Canın sanki əsib duran yarpaqdır.

Yarpaq kimi üzüləndə bu canın,

Palçıq cismin bir gün yenə torpaqdır.


***

Орзуларинг япроқдан – да кӯпроқдир,

Жонинг мисли титраб турган япроқдир.

Япроқ янглиғ узилганда бу жонинг –

Лой вужудинг бир кун яна тупроқдир.



17.09.20



Зарра



Bir zərrə yaxşılıq etsən qayıdar,

Savabı hamıya bərabər çatar.

Bir zərrə pislik də etsən dönəcək,

Zərrədə Allahdan hökmün əksi var.


***

Бир зарра яхшилик қилсанг қайтгайдир,

Савоби барчага бирдай етгайдир.

Бир зарра ёмонлик қилсанг ҳам қайтар,

Заррада Ҳақ ҳукми акс этгайдир.



17.09.20



Кӯпик



Dəniz köpüyü sayda olsa hətta, günahın,

Ürəkdən tövbə etsən, özünə yetər ahın.

Əvf edəcəkdir səni, köpüklər yuyulandır,

Tənha Allah Bir Özü – Özü arxa-pənahın.


***

Денгиз кӯпиги каби бӯлса ҳамки гуноҳинг

Чин тавба этсанг агар, Ӯзига етар оҳинг.

Авф этажакдир сени, кӯпиклар ювилгайдир,

Ёлғиз Ӯзи Бору Бир – Ӯзи пушту паноҳинг.



17.09.20

Azərnaycan dilinə çevirən: Şahməmməd dağlaroğlu

Hasan Xolmirza Goyib
www.kafiye.net