SÜT ŞEKER SANAT SANATI YÖNTEM HAKKINDA


Tacik ve Özbek halklarının şiir tarihinde “süt şekeri” sanatının yöntemine özel bir yer verilmiştir. Bu, iki halkın manevi yakınlığının bir sonucudur. “Şiru Şakar” tarzında bir satır Tacikçe ve bir satır Özbekçe’dir. Tacikçe “şir” kelimesi “süt” anlamına gelir. Yani “süt şekeri” dediğimizde süt ve şeker ilavesini kastediyoruz. Önemli olan “Shiru Shakar” da satırların birbirlerinin çevirisi olarak gelmemesidir. Bir şiirde üç dil kullanılıyorsa, bu tür şiirlere “Shahdu shiru shakar” denir. Özbek literatüründe Özbek-Arapça ve Özbek-Rusça yazılmış şekerler de vardır. Şeker yazma geleneği Mavlono Jaloliddin Rumi, Mavlono Lutfi, Mir Alisher Navoi’nin eserleriyle başlamış, daha sonra Mukimi, Hamza Hakimzoda Niazi, Olmas Jamol gibi büyük şairlerin eserleriyle devam etmiştir. Mevlana Celaliddin Rumi’nin şu “süt şekerine” dikkat edin:


Süt şeker


Donnie, dünyayı yalnız seviyorum
Gelmezsen ölürüm.
Ben sadık bir arkadaşım, bana zulmediyorsun
Beni istemiyorsan, yalvarırım.
Yüzün ay gibi, ben safım
Dudaklarından bir öpücük istiyorum.
Sarhoş bir aslan gibisin kanımı içiyorsun
Köpeklerini arıyorum ту
Kendine kanımı dökmeni emret,
Kanal B’ye aşığım bir şiir yazıyorum.
Her zaman kızgın ol: beni bırak
Sert bir yüzle sana yakın duruyorum.
Bütün gün seninle yalnız oturuyorum
Seninle içeceğim ve Sezar olacağım.
Mohe, Shamsi Tabrez gibi dedikodu yaptı ve şöyle dedi:
Bir daha sorma, bak ne diyeceğim.



Hasan Xolmirza Goyib


Çeviri/Yayına hazırlayanlar
Gülzira Şaripova / Yusuf Aslan