XEYİRXAH VE XESİS KENDLİ.(nağıl).

Kiçik bir kendde iki qonşu yaşayırdı.Biri dövletli,digeri ise kasıb.
Kasıb kendlinin üreyi geniş idi,hamıya yaxşılıq edirdi.Dövletli ise olduqca simic,harınlamış biri idi;yalnız özünü düşünürdü.Bir kimseye yaxşılıq etmezdi.Birine odun dogradar,digerine su daşıtdırar,özü ise heç kimin heç bir işine yaramazdı.
Günlerin birinde kasıb kendli komasının yaxınlığında civilti eşidir..Diqqet etdikde görür ki,bu , yaralı qaranquşdur.Qanadları zedelendiyinden desteden qalıb.
Kendli onu komasına getirir.Qarısı ile beraber bütün qışı onun qulluğunu tutur,ezizleyir.Yazda diger quşlar isti ölkelerden qayıdanda sağalmış qaranquşu havaya buraxır.Xoşbextlikden göyde qayğısız qanad çalan qaranquş kendlinin komasının damında özüne yuva qurur..
Soyuqlar düşende desteye qoşulub isti ölkeye uçur.
Aylar keçir,yazda yeniden yuvasına dönen qaranquş dimdiyinde bir toxum getirib kendlinin heyetine atır.Kendli toxumu bostanında ekir,çox keçmir ki,iri bir balqabaq yetişir.Kendli qarısı ile kömekleşib onu birteher tağdan derir ve komasına getirir.
Gece qefleten balqabaq yarıya bölünür,içerisinden xeyli qızıl pul komanın döşemesine tökülür.
Bu xeber tezlikle bütün kende yayılır,gedib dövletli kendliye de çatır.O,kasıb kendliden her şeyi yerli-yataqlı öyrenir.
Payızda,soyuqlar düşende qaranquşları güdmeye başlayır.Ağacda ceh-ceh vuran qaranquşları gördükde çox sevinir.İri bir daş tapıb,onlara teref atır.Qaranquşlar heresi bir terefe uçsa da,birinin qanadı möhkem yaralanır.Xesis kendli sevincek onu evine getirir ve bütün qışı qulluğunda durub qanadını sağaldır.
Yazda ve yayda da onu gözden qoymur.Payızda uçub getmesini,yazda geriye dönmesini sebrsizlikle gözleyir.
Nehayet,yaz fesli yetişir,qaranquşlar geri dönür.Xesis kendli hesretle öz qaranquşunu axtarır.Çox keçmir ki,qaranquş dimdiyinde den geri qayıdır,onu hemin kendlinin heyetine atır.
Xesis kendli celd deni götürüb,vaxt itirmeden bostanına yollanır.Deni ekir,her gün qulluq edir,heç kimi ona yaxın buraxmır.
Vaxt ötür,vede yetişir,bostanda iri bir balqabaq görünür.
Xesis kendli sebrsizlikle qaranlığın düşmesini gözleyir.
Gece hamı yatandan sonra onu çetinlikle de olsa,derib zirzemiye getirir.
Bütün geceni gözlerini yummadan balqabağın paralanacağını,qızıl pulların yere töküleceyini gözleyir.
Birden balqabaq ortadan çatlayır,paralanır.İçerisinden qara ilanlar şürünüb zirzemiye doluşur.
Qorxudan dehşete gelen xesisin nitqi tutulur.
İlanlarsa onun beline,boynuna sarılmağa başlayır.
Xesis var gücünü toplayır,çığırır,ah-feğan edir….Lakin bir kimse kömeyine gelmir…

Tercüme:GÖVHER RÜSTEMLİ. 08.05.19.
www.kafiye.net